T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
GAZİANTEP / ŞEHİTKAMİL - Mehmet Çolakoğlu Ortaokulu

29 Mayıs İstanbul´un Fethinin 565. yıldönümü kutlu olsun

İstanbulun fethi nedir?

Fetih; Bir kent ya da ülke topraklarını savaşarak alma anlamına gelmektedir.

İstanbul´un  Osmanlı devleti tarafıdan Doğu Roma İmparatorluğu ile savaşarak İstanbul topraklarını almasına "İstanbulun fethi" denir. İstanbul´un feth edilmeden önceki adı "Konstantinopolis" dir.

İstanbul hangi tarihte feth edilmiştir?

İstanbul  29 Mayıs 1453 tarihinde feth edilmiştir.

İstanbulun fethinin önemi nedir?

İstanbul´un fethi ile 1058 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu sona ermiş, Orta Çağ kapanıp Yeni Çağ başlamıştır.

İstanbulun fethinin nedenleri

1. Bizans´ın, Osmanlı Devleti´nin Rumeli´deki ilerlemesine ve büyümesine engel olması

2. Bizans´ın Anadolu beyliklerini Osmanlı Devleti´ne karşı kışkırtarak Anadolu´daki Türk birliğini bozmaya çalışması

3. Bizans´ın Osmanlı şehzadelerini kışkırtarak Osmanlı Devleti´nde taht kavgalarına neden olması

4. Bizans´ın, Avrupa-Hristiyan dünyasını kışkırtıp Haçlı Seferleri´ne zemin hazırlaması

5. İstanbul’un jeopolitik konumu ve önemli ticaret yolları üzerinde olması

6. İpek Yolu´nun Avrupa´ya açılan koluna hakim olmak

7. Kara ve deniz ticareti bakımından İstanbul´un önemli bir konuma sahip olması

8. Boğazlar yolu ile ekonomik canlılığın mevcudiyeti

9. Anadolu ve Rumeli arasındaki askeri geçişin kolaylaştırılmak istenmesi

10. II. Mehmed´in, Hz. Muhammed´in; "İstanbul elbet fetholunacaktır. İstanbulu feth eden kumandan ne güzel kumandandır ve İstanbulu feth eden askerler ne güzel askerlerdir" hadisine layık olabilme düşüncesi.

İstanbulun fethinin tarafları,komutanları ve savaç güçleri

Osmanlı Devleti;  Fatih Sultan Mehmed, Zağanos Paşa, Baltaoğlu Süleyman

Osmanlı Devletinin savaş güçleri; 70.000-80.000 asker, 70 gemi, 20 Kadırga, 70 top

Bizans Devleti; Konstantin Palaiologos, Loukas Notaras, Giovanni Giustiniani

Bizans Devletinin savaş güçleri; 7.000 -10.000 asker, 26 gemi

Bizans kuvvetleri Batılı kaynaklarda oldukça az gösterilir ve 8.000-9.000 gibi sayılar verilir. Osmanlı kaynaklarında Bizans ordusunun 50.000 civarında olduğundan bahsedilir. Bizans ordusu içinde ayrıca 3.000 Cenevezli ve İtalyan, bir miktar da Katalan, Venedikli, İspanyol ve Giritli bulunuyordu.

II. Mehmet´in amacı nedir?

II. Mehmet´in amacı Osmanlı Devleti´ni dünya çapında güçlü bir konuma getirmek, gücüne güç katmaktır. II. Mehmed´in hedefi Kostantiniyye´yi fethederek büyük bir İslam şehri yapmaktı.

Osmanlı devletinin İstanbulun fethi öncesi yaptığı hazırlıklar

1. II. Mehmet, önce Macarlar ve Venedikliler ile bir barış antlaşması yaparak Balkanlar’da güven ve istikrarı sağladı.

2. Karamanoğulları ile anlaşarak Anadolu´daki güvenliği sağladı.

3. Bizans´a Karadeniz´den gelecek yardımları engelleyebilmek için, Anadolu Hisarı( Güzelce Hisar)´nın karşısına Rumeli Hisarı( Boğazkesen Hisarı)´nı yaptırdı.

4. İstanbul´un güçlü surlarında gedikler açabilmek için, Bizans´ın hapisanesinden Macar Usta Urban kaçırıldı ve Edirne´de ona, o zamana kadar görülmemiş büyüklükte toplar döktürtüldü.

5. İstanbul surlarına rahat asker çıkarabilmek için tekerlekli kuleler yapıldı.

6. Kuşatmaya yardım için bir donanma hazırlandı.

Bizans devletinin İstanbulun fethi öncesi yaptığı hazırlıklar

1. Kale surlarını güçlendirdiler.

2. Osmanlı Donanması´nın Haliç´e girmesine engel olmak için, Haliç´in ağzını zincirle kapattılar.

3. Bizanslılar, suda yanabilen barut, neft yağı ve kükürt ile yapılan Rum Ateşi (Gregois) adlı silahı yaptılar.

4. Osmanlı Devleti´nin kuşatmaya hazırlandıklarını anlayınca depolarını yiyecek, silah, mühimmat vb. şeylerle doldurdu.

Kuşatmanın nasıl başlamıştır?

Ordusu ile İstanbul´un önünde bulunan Sultan II. Mehmed, Bizans İmparatoru´na elçi göndererek teslim olması çağrısında bulunmuş, ancak reddedilmişti. Bunun üzerine tarihteki en son İstanbul kuşatması başladı. 

Kuşatma, Türk topçusunun, surları top ateşine tutmasıyla başladı. Bizans ordusu ise, surlarda açılan gedikleri kapatmaya çalışıyordu. Osmanlı, donanması ile de Haliç´i zorluyor fakat zinciri aşamadıkları için gemiler Haliç´e giremiyordu. Günlerdir süren kuşatmanın henüz başarı getirememiş olması ve Ceneviz donanmasından gelen yardımın Boğaz´ı geçerek Haliç´e girmesi Sultan II. Mehmed´i sinirlendirmiş ve atını boğazın sularına sürerek donanmasına emirler yağdırmış, komutanlarına da, saldırı için orduyu hazırlamalarını emretmişti.

İlk saldırı

29 Mayıs sabahı saldırı başladı. Hücumun ilk dalgasını, mümkün olabildiği kadar çok Bizans askerini öldürmeye niyetli acemi askerler olan azaplar oluşturuyordu. Ayrıca Haliç´ten de baskı uygulayabilmek için gece yağlı kütükler üzerinde karadan Haliç´e taşınan gemiler, o sabah Bizans askerlerine kötü bir sürpriz olmuştu. Anadolululardan oluşan ikinci dalga, şehrin kuzeydoğusundaki, topla kısmen hasar almış Blachernae Surları´nın (okunuşu: blakernai ) bir bölümüne odaklanmıştı. Uzun süren bu çarpışmalar sonucunda Ulubatlı Hasan adındaki bir yeniçeri, aldığı kırk ok darbesine1 rağmen hayatta kalarak Osmanlı sancağını dikmiş, bununla ateşlenen Osmanlı ordusu 29 Mayıs 1453´te İstanbul´un surlarını aşmıştı. 

Ancak savaş henüz bitmemişti. Hayatta kalan Bizans askerleri, Osmanlı askerleriyle sokak aralarında çarpışıyorlardı. Kısa süren bu çatışmalardan sonra Bizans ordusu yenilmiş ve Sultan II. Mehmed önderliğindeki Osmanlı ordusu İstanbul´a tamamen hakim olmuştu.

İstanbul´un fethinin sonuçları

1. İstanbul, Osmanlıların eline geçti ve İmparatorluğun yeni başkenti oldu.

2. Doğu Roma İmparatorluğu yıkıldı.

3. Orta Çağ sona erdi. Yeni Çağ başladı.

4. II. Mehmed, Fatih ünvanını aldı.

5. Fener Rum Patrikhanesi Osmanlı himayesine girdi.

6. Osmanlı Devleti´nin İslam Dünyası´ndaki saygınlığı arttı.

7. İpek Yolu´nun Avrupa´ya giden kolu ele geçirildi.

8. İstanbul´un Fethi ile Karadeniz´i Akdeniz´e bağlayan ticaret yolları ele geçirildi.

İstanbul´un fethinin avrupadaki yankıları

İstanbul´un fethi Avrupa´da büyük yankı uyandırdı. Başta Vatikan ve Sırbistan Prensliği sıranın kendilerine geldiğini düşünmekteydi. Papa´nın önderliğinde bir Haçlı Ordusu toplanmak istendiyse de Avrupa´nın o dönemki iç siyaset karışıklıklarından ötürü bu gerçekleştirilemedi. Yunanlar, Doğu Roma´nın mirasçısı olduklarını iddia ettiler. Bu iddialar üzerine Doğu Roma’nın yaşayan son prensleri Mora Yarımadası´nda Fatih´in emri ile öldürüldü. İstanbul´un fethi ile birçok bilim adamının İstanbul´dan Avrupa´ya kaçarak Rönesans hareketini başlatmışlardır.

Ulubatlı hasan kimdir?

Ulubatlı Hasan, İstanbul´un fethi sırasında Doğu Roma (Bizans) surlarına ilk sancağı diktiği iddia edilen Osmanlı askerinin adıdır.  Ulubatlı hasan´ın varlığı kanıtlanamamış ancak Ulubatlı hasan İstanbul´un Türkler tarafından fethedilişinin simgesi olmuş ve Türk mitolojisinin bir parçası haline gelmiştir.

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 29.05.2018 - Güncelleme: 29.05.2018 18:03 - Görüntülenme: 1591
  Beğen | 1  kişi beğendi